W tym materiale odpowiem m.in na pytanie:
1) Jakie są różnice między przeniesieniem majątkowych praw autorskich a licencją?
2) Jakie są podtypy tych umów?
3) Czy w ogóle można przenieść prawa autorskie?
4) Co wybrać? Umowę o przeniesienie praw autorskich czy może umowę licencyjną?
Czym jest umowa przeniesienia majątkowych praw autorskich, a czym umowa licencyjna?
Podstawową kwestią jaką należy podkreślić jest to, że przeniesienie majątkowych praw autorskich a udzielenie licencji na korzystanie z utworu to są dwie zupełnie różne rzeczy. Tak samo, jak nie możesz powiedzieć, że kupiłeś mieszkanie w sytuacji, gdy tylko je wynajmujesz, tak samo w przypadku tych dwóch umów nie można stosować ich nazewnictwa zamiennie.
Ogólnie rzecz ujmując umowę o przeniesienie praw autorskich można porównać do umowy sprzedaży, natomiast umowę licencyjną do umowy najmu.
W przypadku umowy o przeniesienie praw autorskich dane prawa do utworu zostają przeniesione. Co do zasady stan ten jest trwały (oczywiście nie mówimy o sytuacjach wyjątkowych, typu wady oświadczenia, inne szczegółowe uregulowania umowne itp).
W przypadku licencji prawa do tego utworu są cały czas przy tobie, ty jedynie zezwalasz na korzystanie z twojego utworu. Jeśli nie ma żadnych przeciwskazań (np. wynikających z umowy) to po zakończeniu umowy dana osoba nie może już z niego korzystać. Jak widać po udzieleniu licencji ciaglę łączy Cię więź z twoim utworem. Nawet jeśli licencja została udzielona na czas nieokreślony. W przypadku przeniesienia praw autorskich co do zasady więź majątkowa zostaje zerwana.
Czy przeniesienie lub też licencja są zawsze takie same?
Zdecydowanie nie. Jedna umowa o przeniesienie praw autorskich może różnic się diametralnie od innej umowy tego typu. Podobnie rzecz wygląda w przypadku umów licencyjnych.
W przypadku przeniesienia praw autorskich istnieje szeroki wachlarz zagadnień, jakie możemy poruszyć. Podstawową kwestia są pola eksploatacji. Moim zdaniem dobre sformułowanie pól eksploatacji jest najistotniejszym elementem przeniesienia praw autorskich. Innymi elementami, które wpływają na umowę są kwestie dotyczące czasu przejścia tychże praw, wynagrodzenia itd. Elementów wpływających na umowę są setki.
Mimo złożoności powyższej umowy ciężko jest wyróżnić jakieś jej podkategorie. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku licencji, gdyż tutaj ustawa podkreśla różnice między licencją wyłączną a licencją niewyłączna. Jak sama nazwa wskazuje, w licencji wyłącznej osoba, która uzyskuje tę licencję jest uprawniona do korzystania z tego utworu jako jedyna. W przypadku licencji niewyłącznej prawo do korzystania może posiadać więcej osób. Najbardziej rozpowszechnionym przykładem licencji niewyłącznej są darmowe zdjęcia stockowe.
Czy można przenieść prawa autorskie?
To pytanie jest z całą pewnością podchwytliwe 😉 Praw autorskich jako całości nie można przenieść. A to dlatego, że na prawa autorskie do utworu składają się majątkowe prawa autorskie oraz osobiste prawa autorskie. Te pierwsze mogą zostać przeniesione, natomiast te ostatnie nie. Potocznie bardzo często stosuje się uproszczone sformułowanie prawa autorskie, jako zamiennik sformułowania majątkowe prawa autorskie.
Osobiste prawa autorskie są ściśle związane z autorem. Nie ma prawnych możliwości ich przeniesienia. Związanie ich z autorem jest tak mocne, że nie można dziedziczyć tych praw, lub też komornik nie może ich zająć. W przypadku majątkowych praw sytuacja wygląda zgoła inaczej. Prawa te mogą być przenoszone. Co więcej, istnieje szerokie pole do popisu w przypadku przenoszenia majątkowych praw autorskich.
Przenieść prawa autorskie, czy też udzielić licencji?
Na to pytanie nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż wszystko zależy od twoich potrzeb. Myślę, że w dużym uproszczeniu można stwierdzić, że dla nabywcy praw korzystniejsze jest przeniesienia praw autorskich. W tym wypadku dana osoba ma szersze pole do manewru na przyszłość. W większości przypadków nie jesteś zależny od twórcy utworu. Jeśli natomiast jesteś twórcą, to wydaje się, że licencja jest korzystniejsza, z takich samych powodów jak powyżej. Oczywiście Priorytety stron są różne i to co dla jednych jest istotne, dla innych może nie mieć żadnej wartości.
